"TUYẾT LIÊN" LOÀI HOA HIẾM ĐẸP TRÊN DÃY HY MÃ LẠP SƠN
Từ lâu, nhiều người trong chúng ta đã nghe đến cái tên “Thiên Sơn tuyết liên”trong
các bộ phim kiếm hiệp như một bảo bối của trời đất. Thực tế “kỳ hoa”
này không phải chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng. Vẻ đẹp của nó chẳng
cầu kì hoa mĩ nhưng bấy nhiêu cũng đủ đắm say lòng người.
Trên
những vách núi trắng xóa tuyết ở Tân Cương thuộc dãy Himalaya tồn tại
một loài hoa vô cùng quý hiếm được gọi là tuyết liên hay hoa sen tuyết.
Từ
xưa, loài hoa này đã được người Trung Quốc sử dụng như một vị thuốc quý
không thua gì nhân sâm.. Chúng có khả năng trị được những chứng bệnh
như đau đầu, cao huyết áp và rối loạn kinh nguyệt. Tuyết Liên chỉ mọc
trên những vách đá có độ cao trên 4.000m so với mực nước biển và có thể
nở ngay trong tuyết.
Tuyết liên, tên khoa học là Saussurea involucrata,
là một loài cây thuộc một chi thực vật có hoa trong họ cúc. Sở dĩ gọi
là sen tuyết hay Thiên Sơn tuyết liên bởi loài thực vật này có thể sinh
trưởng, phát triển và ra hoa ngay cả trong thời tiết cực kỳ lạnh lẽo
trên núi đá cao vời vợi. Khi bung nở, loài thực vật này có hình dạng
giống hệt như một đóa sen.
Hơn
nữa do nở từng tầng, lớp ngoài cùng xanh đậm nhất sau đó vào gần trong
lõi sẽ có màu trắng tinh nên cái tên sen tuyết cũng ngụ ý cho màu sắc
trắng như tuyết của loài thực vật này khi bung nở.
Tuyết
liên được sử dụng trong y học từ hàng trăm năm nay. Người Tân Cương
thường nói sở dĩ Tuyết liên có một hình dáng yêu kiều như vậy là do nó
được kết tinh từ gió, mây và tuyết.
Tuyết
liên có rễ màu đen, lá xanh và thường treo mình trên các vách núi.Dân
tộc Hán đã coi loại hoa này là một loại dược phẩm quý chuyên điều trị
bệnh phong thấp. Người Duy Ngô Nhĩ thì sử dụng nó trong điều trị các
bệnh liên quan đến phụ khoa.
Hạt
của loại hoa Tuyết liên chỉ nảy mầm trong nhiệt độ dưới 0 độ C và phát
triển tốt nhất trong khoảng nhiệt độ là dưới – 20 độ C. Nhưng trong 2
tháng đầu từ khi nảy mầm, loại hoa này có thể chịu được nhiệt độ 20 độ
C. Mặc dù phải mất 5 năm mới nở hoa, nhưng một bông hoa “Thiên Sơn tuyết
liên” lại có tuổi thọ đến 8 tháng. Đây là một điểm đặc biệt của loài
hoa này.
Giữa
khí hậu và thời tiết khắc nghiệt như thế, những cánh hoa vẫn nở rộ, vẫn
ngát hương cho cả một vùng đất hoang vu. Vẻ đẹp chẳng cầu kì hoa mĩ
nhưng bấy nhiêu cũng đủ đắm say lòng người.
Tuyết
liên hoa nở rộ vào tháng 7 hàng năm trên vùng núi quanh năm tuyết phủ,
cánh hoa tự động đóng mở tùy theo điều kiện ánh sáng và nhiệt độ thời
tiết.
Ngày
nay, loài hoa này đã được nhân rộng và hiện diện ở các nước châu Úc,
châu Âu, châu Á. Đó là nhờ Tiến sĩ Ichiro Ohga là một nhà thực vật học
người Nhật từ đầu thế kỷ 19, sau khi nghe đến loài hoa này trên đất Tây
Tạng nên vào mùa Hè thập niên 1920 đã cùng đoàn tùy tùng lặn lội khảo
sát trên vùng tuyết giá băng Himalayas để tìm bằng được giống hoa này,
để chứng minh tuyết liên hoa chỉ là tương truyền trong nhân gian hay là
hiện hữu trong đời sống.
Cuối
cùng đoàn đã tìm thấy hạt giống của tuyết liên hoa. Sau khi thí nghiệm
bằng phương pháp định tuổi bằng đồng vị carbon, xác định được hạt tuyết
liên hoa có số tuổi khoảng trên ngàn năm.
“Thiên Sơn
tuyết liên” được phát hiện ra vào đời nhà Thanh của Trung Quốc.. Học
giả Triệu Học Mẫn đã ghi lại cảm xúc của mình về loại hoa này như sau: “Giữa
vùng núi quanh năm bao phủ tuyết trắng lại có một loại hoa kỳ lạ. Loại
hoa cánh trắng vàng, nhụy đỏ tím mọc trên tuyết trắng này thuộc họ nhà
cúc nhưng bông lại to như bông hoa sen. Giữa tuyết lại có hoa và đây là
đệ nhất mỹ nhân trên đỉnh núi Thiên Sơn”.