NGÀY SAU SỎI ĐÁ CŨNG CẦN CÓ NHAU
Xin
nói ngay, bài viết này hoàn toàn không mang chủ đề âm nhạc dù tựa đề
được trích từ bài hát “Diễm xua” của Trịnh Công Sơn với đoạn kết thúc
thật độc đáo:
“Mưa
vẫn hay mưa cho đời biến động
Làm
sao em biết bia đá không đau
Xin
hãy cho mưa qua miền đất rộng
Ngày
sau sỏi đá cũng cần có nhau…” [*]
Tuy
nhiên, âm nhạc vốn có sự giao thoa mật thiết
với nghệ thuật nên sỏi đá của TCS dẫn ta đến những viên sỏi “vô tri, vô
giác” được thổi hồn trở thành nghệ thuật. Đó là điều tác giả bài viết
này muốn nói.
Không
có vật gì cô đơn bằng sỏi đá… từ đó dẫn
đến một thứ triết lý kỳ quặc: “con-người-bằng-sỏi-đá” lại còn cô đơn
hơn những hòn đá sỏi. Tại sao ư? Sỏi đá thường thấy nắm sát cánh bên
nhau… còn con người, dù sống một mình hay giữa mọi người, vẫn cảm thấy
mình cô đơn còn hơn sỏi đá!
Nhìn
bức tranh sỏi đá dưới đây bạn sẽ thấy gì!
Tôi thấy trước mắt mình là những viên đá lạnh lùng nhưng cũng đầy mầu
sắc. Nhìn kỹ tôi lại thấy một người ngồi gục đầu trên ghế đá. Phía dưới
chân có một vật màu nâu, đồ chừng là một chiếc gậy.
Nếu
chiếc gậy tượng trưng cho tuổi già thì ta có thể hình dung đây là bức
tranh chân dung bằng đá của một người lớn tuổi. Cũng vì thế tôi đặt tên
bức tranh này là
“Tuổi già cô đơn”.
“Tuổi già cô đơn”
Sỏi
đá đâu có tình cảm, nhưng ngắm những bức tranh dưới đây, những viên sỏi
đá đã nói lên khá đầy đủ những khía cạnh tinh thần của con người. Sau
khi chiêm ngưỡng từng bức tranh, tôi đã đặt tên cho những tác phẩm độc
đáo này.
“Âu yếm”
“Đằm thắm”
“Tự do”
“Tình mẫu tử”
“Trưa hè trốn nắng”
“Tuổi trẻ”
Sỏi
đá cũng đưa vào tranh những sinh hoạt hàng
ngày. Qua đó, mỗi bức tranh thể hiện một hoạt cảnh sống động mang dáng
dấp sinh hoạt của từng thời kỳ. Tranh sỏi đá nói nhiều hơn: những thông
điệp tưởng chừng như khó nói bỗng nhiên có cơ hội nói thẳng, nói thật và
nói hết.
Đối
với riêng tôi, hình ảnh đoàn người vác đá trên vai gợi nhớ những ngày
trong trại cải tạo với thông điệp: “Lao động là Vinh quang”. Theo ý nghĩ
đó, bức hình cuối cùng đưa ta đến cảnh một đoàn người khiêng xác. Chẳng
khác gì một đám ma thời kỳ đồ đá!
“Những con chim cánh cụt”
“Một ngày làm việc”
Mỗi
người khi nhìn vào những bức tranh đá sẽ có những cảm nhận khác nhau,
đó chính là sự phong phú của nghệ thuật gợi hình. Sự xếp đặt trong tranh
hoàn toàn theo ý tưởng sáng tác của người nghệ sĩ trong khi cảm nhận
của người thưởng ngoạn có thể chắp cánh bay
xa hơn giới hạn được đặt ra.
Nguyễn
Ngọc Chính
