Gia tài âm nhạc đồ sộ, với những bản tình ca sống mãi trong lòng người
hâm mộ nhiều thế hệ, nhưng cũng như những bài hát của mình, cuộc đời
riêng của Phạm Đình Chương bao trùm bởi một chuyện tình buồn...
Người con của gia đình nghệ sỹ
Nhạc
sĩ Phạm Đình Chương (Hoài Bắc) là một trong những nhạc sĩ có gia tài âm
nhạc rất đồ sộ với nhiều bài hát đến nay vẫn được yêu thích: Hội trùng
dương, Ly rượu mừng, Trăng mường Luông, Trăng rừng, Xóm đêm, Xuân tha
hương…
Ngay từ thuở nhỏ, theo truyền thống gia
đình, Phạm Đình Chương đã được học nhạc lý, nhạc cụ và cũng sớm bộc lộ
tài năng âm nhạc trước tuổi. Sau Cách mạng Tháng Tám, gia đình Phạm Đình
Chương hầu hết hòa mình vào cuộc kháng chiến vệ quốc của dân tộc bằng
việc tham gia ban văn nghệ kháng chiến. Những thành viên gia đình ông
lặn lội khắp các chiến trường, đem giọng hát và các tác phẩm tài hoa đến
với chiến sĩ, người dân mọi miền đất nước.
Những
năm ấy, các thành viên trong gia đình Phạm Đình Chương, làm cách mạng
một cách rất "nghệ sĩ", đã thành lập nên ban nhạc Thăng Long để sáng tác
và hát lên những ca khúc yêu nước, chống ngoại xâm. Sau năm 1954, gia
đình họ chuyển vào Sài Gòn sinh sống, ban nhạc Thăng Long lúc này cũng
bắt đầu làm nên tên tuổi tại miền Nam. Những cái tên Phạm Đình Chương,
Thái Thanh, Thái Hằng (chị em gái của Phạm Đình Chương), Phạm Duy (chồng
Thái Hằng) luôn "làm mưa làm gió" tại các phòng trà, tụ điểm âm nhạc
của Sài Gòn.
Mối tình của chàng nhạc sĩ tài hoa
Thời
điểm này, tham gia diễn cùng ban nhạc Thăng Long đôi khi còn có thêm
một nữ ca sĩ- diễn viên mà danh tiếng, giọng hát và thân hình gợi cảm
cũng nức tiếng Sài Gòn. Đó là Khánh Ngọc. Lúc này, Phạm Đình Chương đang
tỏa sáng với những ca khúc thấm đẫm niềm hoài hương: Xóm đêm, Khúc giao
duyên, Đôi mắt người Sơn Tây. Khánh Ngọc, với tiếng tăm và giọng hát
quyến rũ, càng làm cho những ca khúc ấy vang xa.
Những
đêm diễn bên nhau, sự đồng cảm của những tâm hồn nghệ sĩ khiến tình yêu
dần nảy sinh. Họ tạo thành một cặp nhạc sĩ - ca sĩ nổi tiếng tài sắc
thời bấy giờ. Mối tình ấy đã đi đến cuộc hôn nhân ngập tràn hạnh phúc.
Họ có với nhau một đứa con kháu khỉnh.
Nửa hồn thương đau...
Nhưng
niềm vui ngắn tựa gang tay, Phạm Đình Chương không biết rằng trái tim
người ca sĩ vợ ông vốn đa tình và dễ lay động, mau đổi màu yêu thương.
Khi đang trên đỉnh cao sự nghiệp và ngây ngất trong men say hạnh phúc,
thì Phạm Đình Chương nghe rất nhiều tin đồn về sự "ngoại tình" của vợ
mình.
Rất nhiều người thân quen cho ông biết, bà
Khánh Ngọc đã có hẹn hò với người khác, người tình của bà cũng là một
nghệ sĩ nổi danh ở Sài Gòn. Yêu vợ say đắm, Phạm Đình Chương nhất quyết
không chịu tin vào những lời đồn thổi ấy. Thế nhưng, niềm tin đã bị sụp
đổ khi ông tận mắt trông thấy việc ngoại tình của vợ.
Bà Khánh Ngọc thời trẻ
Một
người bạn, vì yêu quý và thương Phạm Đình Chương bị lừa dối, đã sắp đặt
việc dẫn ông đi ăn ở một quán chè ngon nổi tiếng ở Nhà Bè, mà thực ra,
người này đã biết trước rằng Khánh Ngọc và tình nhân thường lui tới nơi
đây. Tận mắt chứng kiến cảnh ngoại tình, Phạm Đình Chương không nói được
một lời, ông ôm ngực lảo đảo ra về. Điều đau đớn nhất với ông, người
ngoại tình với vợ ông lại chính là một thành viên trong gia đình, là rể
nhà ông.
Nhạc sỹ Phạm Đình Chương sinh năm 1929,
mất năm 1991, trong một đại gia đình nghệ sĩ nổi tiếng từ thời trước
Cách Mạng Tháng Tám. Cha ông là nghệ sĩ đàn tranh Phạm Đình Phụng. Trong
gia đình, các con dâu rể, kể cả cháu đều là những nghệ sĩ nổi tiếng
thời bấy giờ: Ca sĩ Thái Hằng, ca sĩ Thái Thanh, ca sĩ Hoài Trung, nhạc
sĩ Phạm Duy, kịch sĩ Kiều Hạnh...
Bật mí về nhân vật thứ 3
Sau
này, một đoạn hồi kí được cho cho là của "nhân vật ngoại tình" đã tiết
lộ nguyên do dẫn đến mối tình "ngoài luồng" này là thời điểm Phạm Đình
Chương thường có công việc đi xa, người vợ trẻ ở nhà, lui tới, đụng chạm
cùng một thành viên trong gia đình, rồi từ đó nảy sinh tình cảm. Đều là
những người nghệ sĩ, với trái tim dễ rung động và lối sống phóng
khoáng, họ không dừng lại trước giới hạn cần thiết, mà lao vào nhau.
Trong đoạn hồi kí này, "kẻ thứ ba" không bày tỏ niềm hối hận vì đã dan
díu với nữ ca sĩ bốc lửa, mà chỉ bày tỏ sự tiếc nuối vì đánh mất tình
anh em... Theo nhiều đồn thổi và lập lờ của báo chí Sài Gòn thời đó,
người thứ ba trong câu chuyện trên chính là nhạc sĩ nổi tiếng P.D, anh
rể Phạm Đình Chương, tuy nhiên, cho tới nay, vẫn chưa ai xác nhận độ
chính xác của thông tin trên.
Gia đình nhạc sỹ
Nói
về Phạm Đình Chương, ngày tháng sau đó là thời gian tột cùng đau khổ
với ông. Thương và còn si mê vợ, ông những mong bỏ qua tất cả để làm lại
từ đầu. Thế nhưng, ý định không thành vì báo chí Sài Gòn thời ấy, nhất
là những tờ "lá cải" đâu dễ gì bỏ qua câu chuyện gây sốc này. Bao nhiêu
hình ảnh "ăn nem" của bà Khánh Ngọc, rồi cảnh tượng Phạm Đình Chương
thất thểu ra về sau đêm "quán chè Nhà Bè" đều được bêu lên mặt báo không
sót chi tiết nào. Chính dư luận và báo chí đã gián tiếp "ép" Phạm Đình
Chương đến bước đường ly hôn.
Một mình nuôi con
nhỏ, Phạm Đình Chương ngập chìm trong nỗi đau. Chính niềm cô đơn, tuyệt
vọng đã giúp người nghệ sĩ thăng hoa trong những ca khúc thấm đẫm thương
đau: Khi cuộc tình đã chết; Người đi qua đời tôi; Đêm cuối cùng; Khi
tôi chết hãy đem tôi ra biển... Và nhất là Nửa hồn thương đau (thơ Thanh
Tâm Tuyền).
Ca khúc khi vừa sáng tác đã tạo nên
rung cảm mãnh liệt trong lòng người nghe, còn sống mãi và làm lay động
trái tim đến tận ngày nay, nhưng ít ai biết nguồn gốc bài hát ấy. Nhiều
giai thoại kể lại, bài hát bi ai này ra đời trong một đêm Phạm Đình
Chương mất ngủ và đang trên bờ vực sống chết. Chuyện là, một đêm mưa đi
diễn gặp lại vợ cũ, ông bày tỏ chân tình bằng cách muốn đưa bà về, nhưng
bị Khánh Ngọc lạnh lùng cự tuyệt.
Bao kỉ niệm,
bao yêu thương lẫn đau đớn trỗi dậy khi còn một mình trong căn phòng
trống vắng, khiến ông những muốn tìm đến cái chết. Nỗi đau đớn đến bàng
hoàng ấy đã được ông biến thành những điệu hát say đắm và day dứt:
Nhắm mắt, ôi sao nửa hồn bỗng thương đau
Ôi sao nghìn trùng bỗng xa nhau
Hay ta còn hẹn nhau kiếp nào?
Em ở đâu?
Anh ở đâu?
Có chăng mưa sầu buồn hoen mắt sâu...
Bài
hát ấy, mỗi khi được Thái Thanh, em gái ông hát lên, đều khiến người
nghe không khỏi rơi lệ cảm thương cho người nhạc sĩ chung tình với trái
tim tan nát...
Còn bà Khánh Ngọc, năm 1961, bà
sang Mỹ để học thêm về ngành điện ảnh và gặp một du học sinh Việt Nam,
hai người đã kết hôn và có được ba người con. Nghe đâu, những năm tháng
cuối đời, niềm ân hận vì chuyện ngày xưa thường trỗi dậy trong lòng.
Những khi nghe Nửa hồn thương đau, bà đều sa nước mắt...
Trân Trân
