TẠI SAO HOA HƯỚNG DƯƠNG LUÔN HƯỚNG VỀ PHÍA MẶT TRỜI?
Hóa
ra tốc độ phát triển ở mặt đông của thân cây hoa hướng dương sẽ nhanh
vào ban ngày và rất chậm vào ban đêm, còn ở mặt tây của thân cây thì
ngược lại hoàn toàn, dẫn tới có sự chênh lệch về tốc độ phát triển giữa 2
mặt, từ đó cho phép loài cây độc đáo này có thể luôn xoay hướng về phía
Mặt Trời. Đây chính là đáp án cho thắc mắc kéo dài gần 100 năm qua về
khả năng kỳ lạ của loài hoa hướng dương.
Chẳng
những có hình dạng cánh hoa giống như các tia nắng mà hoa hướng dương
còn có một khả năng kỳ lạ là biết hướng mặt về phía Mặt trời. Câu hỏi
thế nào một loại thực vật lại có thể tự di chuyển trong suốt một ngày
theo hướng của Mặt Trời đã làm đau đầu các nhà khoa học trong suốt gần
100 năm qua để tìm lời giải đáp. Và cuối cùng trong nghiên cứu vừa công
bố bởi các nhà khoa học tại UC Davis đã tiết lộ một số bí mật đằng sau
chuyển động kỳ lạ của hoa hướng dương.
Vào
lúc khởi đầu ngày mới, hoa hướng dương "nhìn" về phía Mặt Trời ở hướng
đông. Trong suốt một ngày, nó sẽ liên tục xoay theo hướng di chuyển của
Mặt Trời để luôn "nhìn" vào đó cho tới khi kết thúc ở hướng tây. Vào ban
đêm, nó lại quay trở lại hướng đông để bắt đầu theo dấu Mặt Trời vào
ngày hôm sau. Các nhà khoa học cho rằng, việc luôn hướng theo Mặt Trời
sẽ giúp hoa hướng dương thúc đẩy quá trình tăng trưởng và thu hút côn
trùng tới thụ phấn nhiều hơn.
Nhằm
chứng minh điều đó, các nhà khoa học đã tiến hành thử nghiệm so sánh
tốc độ phát triển giữa những bông hoa bình thường so với những bông hoa
bị ép không cho quay theo Mặt Trời. Kết quả cho thấy, những bông hoa
hướng dương bị ép không quay theo Mặt Trời (bị cố định lại hoặc đặt
trong các khu vực không có ánh sáng Mặt Trời trực tiếp) sẽ có khối lượng
kém hơn và số lượng lá cũng ít hơn so với những cây được phát triển một
cách tự do.
Trong
một thử nghiệm khác, nhóm đã thử chấm một vết mực lên thân cây và liên
tục ghi hình lại. Kết quả họ phát hiện ra rằng mặt phía đông của thân
cây sẽ lớn nhanh hơn khi hướng về phía Mặt trời. Khi nó xoay, mặt ở phía
tây sẽ phát triển. Và chính điều này dẫn tới sự chênh lệch tốc độ phát
triển giữa 2 phía đông và tây của thân cây, đồng thời, cho phép nó có
thể xoay từ đông sang tây, sau đó từ tây sang đông.
Thay đổi nhiệt độ trên hoa hướng dương trong suốt 1 ngày
Giáo
sư sinh vật học Stacey Harmer, người đứng đầu nghiên cứu giải thích chi
tiết hơn: "Tốc độ phát triển ở mặt đông sẽ nhanh vào ban ngày và rất
chậm vào ban đêm, ngược lại, tốc độ phát triển ở mặt tây của thân cây
lại chậm vào ban ngày và nhanh hơn vào ban đêm. Chính điều đó đã giúp
thân cây hoa hướng dương xoay từ đông sang tây và ban ngày và sau đó là
từ tây sang đông vào ban đêm." Đồng thời, nhóm nghiên cứu còn phát hiện
rằng hoa hướng dương được làm nóng bằng ánh sáng Mặt Trời sẽ thu hút
nhiều côn trùng hơn. Mặt đông sẽ nhanh nóng vào buổi sáng và nhờ đó sẽ
thu hút nhiều ong tới để thụ phấn.
Giáo
sư Harmer cho rằng "chu kỳ chuyển động hàng ngày không chỉ xuất hiện
trên hoa hướng dương mà nhiều loại động vật khác, bao gồm cả con người
cũng có khả năng này. Thậm chí ngay cả khi tiếp xúc với ánh sáng nhân
tạo thì hoa hướng dương cũng sẽ điều chỉnh chuyển động của nó theo một
chu kỳ phù hợp. Đây chỉ là ví dụ đầu tiên về một chiếc đồng hồ sinh
trưởng của thực vật và có thể, nó còn được áp dụng trên nhiều loài sinh
vật khác ngoài tự nhiên."