CÔ NHI VIỆN VÀ VIỆN DƯỠNG LÃO
Theo
bài viết, đây là tự sự một người con lai Mỹ đen, bị mẹ bỏ rơi ngay từ khi mới
sinh, được “ghép hộ” để định cư tại Mỹ, và rồi cũng bị cha mẹ nuôi đuổi ra khỏi
nhà. Bài viết về nước Mỹ đầu tiên của ông được chuyển đến bằng email. Mong ông
tiếp tục viết.
Từ xưa đến nay, tôi chưa bao giờ có
ý tìm lại cha mẹ. Tôi hiểu rằng những đứa con lai, nhất là lai Mỹ đen như tôi,
là những đứa con ngoài ý muốn; hầu như ít khi biết thực sự cha của đứa trẻ là
ai.
Tôi bị Mẹ của tôi bỏ sau khi sinh ra
mới có 48 giờ ở tại nhà thương. Tôi lớn lên trong cô nhi viện và trốn ra khỏi
cô nhi viện năm 13 tuổi, ra giang hồ bữa đói bữa lạnh; sau cùng ghép hộ làm con
một gia đình có 4 em 2 trai 2 gái để ra đi sang Mỹ theo diện Con Lai.
Tôi đến Mỹ năm 20 tuổi và đi làm
ngay góp phần nuôi 4 đứa em đi học. Sau 18 năm các em 2 đứa là bác sĩ, 2 đứa là
kỹ sư; Tôi bị ba má nuôi đuổi ra khỏi nhà vì gia đình sợ mang tiếng với suôi
gia nhà trai nhà gái của 4 đứa em tôi. Tôi chưa được đến trường ngày nào trên đất
Mỹ.
Mới 40 tuổi mà mắt đã mờ! Tôi đến
gặp Bác sĩ gia đình, xin giấy giới thiệu gặp Bác sĩ chuyên khoa để có đốt hay
mổ gì thì họ đưa đi hay chữa cho khỏi mất công.
20 năm rồi trên đất Mỹ; nhưng tiếng
Mỹ của tôi chưa đầy lá mít, nên tôi nhờ cô thư ký ở văn phòng bác sĩ gia
đình tìm Clinic nào có người nói được tiếng Việt. May sao có clinic lớn mà chỉ
đợi có 2 tuần; nhưng lại phải là giờ cuối cùng sắp đóng cửa!
Tôi đến sớm trước giờ hẹn nửa tiếng,
đưa giấy giới thiệu cho một bà Mỹ gìa rồi ngồi ở phòng đợi chờ tới phiên. Tôi
nhìn quanh coi có ai là Việt Nam mình không, nhưng chẵng thấy ai. Bệnh
nhân lần lần được gọi vào phòng khám rồi ra về gần hết vì sắp đến giờ đóng cửa.
Sau cùng thì tôi cũng được gọi tên do một cô gái có nét Việt Nam mà từ nảy giờ
tôi chưa hề thấy. Cô ta nói tiếng Anh với tôi từ lúc gọi tên đến lúc bảo ngồi
ghế nhìn đọc. Tôi không hiểu rõ hết được nên hỏi cô có nói được tiếng Việt Nam
không? Cô ta tỏ ra ngạc nhiên.
- Anh không phải là người Mỹ sao?
- Tôi là người Việt Nam.
- Nhưng Anh đâu có nét nào giống
người Việt đâu?
Như biết mình lỡ lời, cô ta nói thêm
tiếng “Sorry “.
- Chị không phải Sorry, nhiều người
nói như thế mà! Tại tôi giống Mỹ Đen. Chị quê ở đâu ở Việt Nam?
- Ba tôi người Mỹ Tho, Mẹ ở Bình
Dương nhưng tôi sinh ra ở Miền Trung, Nha Trang. Anh tôi và tôi đều sinh ở Nha
Trang vì cha là Hải Quân phục vụ ở Quân Trường Nha Trang.
- Tôi cũng sinh ở Nha Trang; nhưng
rất tiếc là không biết cha mẹ của Tôi là ai?
- Anh sinh năm mấy? Cô ta vừa hỏi
nhưng nhớ lại hình như câu hỏi có hơi thừa. Hồ sơ bệnh của tôi đang để trên bàn
nên cô ta nhìn và ngạc nhiên nói:
- Ngày tháng năm sinh của anh giống
y như của tôi! Có phải anh sinh ở nhà Bảo sinh Quân đội Nha Trang hay
không?
- Đúng rồi, sau cô biết vậy?
- Ba má tôi có kể cho tôi nghe và
tôi còn nhớ. Tôi sinh ra lúc 12 giờ trưa thì khoảng 8 giờ tối có một bà nữa
sinh một bé trai. Sáng hôm sau, khi cha tôi vào thăm, mẹ tôi nói là bà mẹ sinh
tối hôm qua muốn cho con của bà. Ba tôi nói, vậy mình xin, sẵn nuôi luôn có gì
mướn thêm người giúp việc có sau đâu. Mẹ tôi nói Mỹ đen đó. Cha tôi nghe vậy,
có đến nhìn thằng bé, rồi trở lại bảo nó cũng không đen lắm, trông rất dễ
thương. Nhưng mẹ tôi không đồng ý, nói sợ người ta đàm tiếu. Cha tôi bảo: Anh
bất cần thiên hạ. Chỉ cần em chịu là anh xin ngay. Nhưng cuối cùng mẹ tôi không
chịu và nói mình đã có một trai một gái đủ rồi.
Thấy tôi chú ý nghe câu chuyện, cô
ta nói thêm:
- Nếu anh là Mỹ trắng, có lẽ mẹ tôi
đồng ý nuôi anh, và anh đã là em của tôi.
Sau phần làm thủ tục, tôi phải vào
gặp bác sĩ chuyên khoa, khi xong thì cô ta đã về rồi.
Tôi về nhà mà vẫn bị ám ảnh vì câu
chuyện do cô y sĩ nhãn khoa kể lại.
Ba của cô ta là người thế nào? Sau
ông ta lại có ý tưởng xin tôi để nuôi? Phải tìm gặp ông ta mới được, tôi tự
nhủ.
Ít ngày sau, tôi trở lại tìm gặp cô
nha sĩ khám bệnh cho tôi hôm trước và xin được gặp Ba của cô ta. Cô ta bằng
lòng ngay, viết cho tôi địa chỉ. Nhìn địa chỉ tôi hơi ngạc nhiên với 3 chữ
“Viện Dưỡng lão”. Cô ta như đoán biết nên nói:
- Ba của tôi mới được đưa vào Viện
Dưỡng Lão hôm tháng rồi.
Ngay Chủ nhật tuần đó, tôi vào Viện
Dưỡng Lão xin gặp cái ông đã từng muốn nhận tôi làm con. Nếu tôi là con của ông
ta, chắc tôi cũng sẽ như ba đứa con của ông đều tốt nghiệp Đại học cả, vì dù
sao những kẻ có lòng tốt không để Tôi thất học.
Tôi chọn cái ghế nhìn được suốt dãy
hành lang từ phòng khách đến phòng ăn để dễ nhìn người qua lại bên trong. Một
Ông chừng 65 là cùng mặc dù người tôi muốn gặp nay đã 71. Ông ta đi còn nhanh
nhẹn lưng không khòm tay chân nhịp đi đúng là người lính nhiều năm trong quân
ngũ năm xưa; chẳng có vẻ gì là một cụ già đến độ phải vào Viện Dưỡng lão để chờ
chết!
Hình như được con gái báo trước nên
ông ta đi thẳng đến đưa tay bắt tay tôi và từ giới thiệu:
- Chú tên là Hùng, cứ gọi tên và gọi
Chú cho bớt già hơn là gọi Cụ hay Bác.
Ông ta còn lanh lẹ, tiếng nói còn uy
nghi rành rọt không có chút gì run rẩy hay khàn giọng của người già.
Ông ta hỏi Tôi dành bao nhiêu thì
giờ để gặp ông ta. Tôi nói cả ngày hôm nay cũng được. Ông ta hỏi tôi có uống cà
phê và hút thuốc được không. Tôi nói được cả hai.
Ông ta đến nói với người quản lý xin
được tiếp tôi ở phòng riêng để mời người bạn trẻ ly cà phe; rồi ông bảo tôi đi
theo ông ta.
Theo ông ta về phòng riêng, tôi đi
từ ngạc nhiên nầy đến ngạc nhiên khác.
Căn phòng có mùi dầu thơm chứ không
khai và hôi như thiên hạ thường nói về nơi người già sống. Cái bàn Computer có
cả máy in TV DVD player và Multimedia player với mấy chồng CD và DVD ca nhạc.
Ông ta bắt đầu nấu nước pha cà phê phin; vừa làm vừa giải thích đây là cà phê Ý
pha với cà phê Ban Mê Thuộc cho có đủ vị đắng và thơm.
Xong hai ly cà phê, ông bảo tôi “Đi,
mình ra vườn. Ra bằng cửa này.” Cửa hông từ trong phòng riêng của
ông mở thẳng ra vườn. Ông nói, áp phe lắm mới được phòng nầy ăn thông ra
vườn để trốn ra ngồi hút thuốc.
Khu vườn thoáng mát, vắng vẻ. Ông
lấy ra bao thuốc Vogue mời tôi một điếu. Đây là loại thuốc điếu nhỏ chỉ
bằng phân nửa điếu thuốc thường nhưng dài hơn và nặng hơn. Ông đốt thuốc cho
Ông và đưa quẹt gaz cho tôi để tự tôi đốt lấy. Hớp xong hớp cà phê ông hỏi:
- Vừa không Cháu?
- Dạ ngon và thơm lắm, Chú.
- Nào giờ thì cháu muốn biết gì cứ
hỏi. Chú nhớ được gì sẽ nói nấy.
- Cháu không có mục đích tìm cha hay
mẹ, vì có muốn chắc cũng không bao giờ tìm được mà tìm để làm gì! Chú biết được
nhớ được gì cháu cũng muốn biết hết.
- Con trai lớn của chú và con gái
đều sinh ở bảo sinh viện Quân đội thành phố Nha Trang. Con gái của chú sinh lúc
12 giờ trưa. Chú bận nên 2 giờ chiều mới vào thăm sau đó đi làm và chiều vào
thăm vợ đến gần 7 giờ thì về. Sáng hôm sau chú vào thăm vợ con sớm trước khi đi
làm thì phòng bên có thêm một sản phụ mới. Vợ chú nói bà ta mới sinh lúc 9 tối,
nhưng không muốn nuôi nên cho con.
Chú bước sang đứng cửa phòng bên
nhìn vào hơi tối, nhưng cũng thấy mặt được cháu bình thường như bao trẻ khác,
nhưng đẹp hơn con gái chú nhiều; vì khi mới sinh con bé của chú trán nhăn ba
lằn, giống y như chú, mũi gãy trán cao gần như giồ. Chú trở lại nói với vợ là
mình có thể xin đứa bé. Nếu nuôi luôn 2 đứa chú sẽ mướn thêm người giúp việc.
Nhưng vợ chú nói “con Mỹ đen đó. Anh không sợ nhưng Em sợ miệng đời. Chú nói,
không lẽ sinh đôi mà một đưa con Việt nam còn đứa kia là con Mỹ hay sau mà sợ.
Vọ chú nói thôi, nếu trắng em mới nuôi. Chú Sorry với cháu. Tại chú cháu mình
không có cái duyên làm cha con với nhau!
Thấy tôi chăm chú nghe nhưng không
nói gì, ông kể tiếp:
- Chiều hôm đó Chú vào thăm thì thấy
Má của cháu đi lại nhanh nhẹn chứ không nằm liệt như vợ của chú. Mẹ của cháu là
người cao lớn, đẹp, coi mạnh khỏe và lanh lợi hơn vợ của chú. Nghe nói mẹ cháu
ở đâu ngoài Chu Lai hay Qui Nhơn gì đó vào Nha Trang sinh; Chồng bà ta là Trung
Úy Biệt Kích đi hành quân vùng Một ít khi về thăm. Có lẽ Má của cháu làm sở Mỹ
có quan hệ trong sở, nên khi có bầu không biết là con của chồng mình hay với ai
nên cứ sinh rồi mới tính. Nếu là con Việt thì đem về nuôi mà là con lai thì cho
luôn. Sáng hôm sau, khi chú vào thăm thì vợ chú cho biết người đàn bà đó đã bỏ
con và rời nhà thương lúc nửa đêm; nên nhà thương giao cháu cho Ban Xã hội của
Quân Đội lo. Hầu hết là đem vào Viện Mồ Côi. Chú chỉ biết bao nhiêu đó. Cháu
còn muốn biết đìều gì thì cho biết, nếu chú có thể giải thích thì chú sẽ
nói cho Cháu biết.
Tôi nói với ông:
- Chú đã nói ra tất cả những gì cháu
thắc mắc. Bấy lâu cháu thắc mắc “Tại sau không muốn sinh con mà không phá thai;
sinh ra để bỏ thì sinh làm gì?” nay chú nói cùng môt lúc sống với chồng mà còn
phải sống với Mỹ thì làm sao biết con của ai nên cứ phải sinh ra rồi mới tính
thì có lẽ là cách giải thích hợp nhứt cho trường hợp của cháu. Cháu hận mẹ hận
cha mặc dù cháu không biết họ là ai. Từ thời 1960 đến 1975 không
biết đã có bao nhiêu trẻ mồ côi như cháu. Cháu hận bà mẹ, hận đàn bà nên
đến nay mà cháu vẫn chưa lập gia đình!
Ông ta mồi thêm điếu thuốc và để gói
thuốc cạnh tôi ra dấu mời. Tôi xoa tay từ chối trong im lặng. Ông ta đột nhiên
cười khá lớn rồi ngó vào mắt tôi hỏi:
- Cháu có biết Viện Dưỡng Lão để làm
gì không?
- Thì để cho người già sống.
- Ừ! Cả miền Nam Việt Nam trước 75
chú chỉ biết có một Viện Dưỡng lão ở Thị Nghè gần Xa Lộ Biên Hoà; nhưng cũng
chỉ có mấy chục người, gồm những người không nhà, không con cháu không thân
nhân mà người ta gọi là tứ cố vô thân. Tại Việt Nam trước đây, hầu hết người
già sống nhờ vào con cháu nuôi, vì bởi cha mẹ còn trẻ làm nuôi con cháu, đến
khi già thì nuôi lại coi như trả hiếu hay trả công. Xứ tư bản này, mỗi tiểu
bang có mấy chục Viện Dưỡng lão. Già thì dù có con hay không con, có nhà hay
không nhà giàu sang cũng như nghèo cũng đều phải vào Viện Dưỡng lão, bởi lý do
con cháu ai cũng bận đi làm, không chăm sóc được.
Ông thở khói rồi tiêp:
- Chú có ba người con, ba cháu nội
thì còn quá nhỏ không tính; nhưng cả đời, chưa bao giờ chú để các con của Chú
đói lạnh. Sau 75 khổ sở thế nào Con của Chú vẫn không bị ăn độn. Sau đó chú đi
vượt biên và Vợ Con của Chú sang đây bằng máy bay do Chú bảo lãnh.
Ngày xưa chú còn trẻ sinh con bận
bịu, tại sao chú không gởi vào Viện Mồ Côi để được rảnh đi làm và hưởng thụ cái
tuổi hoa mộng của Chú. Bận rộn đi làm lắm khi đói khổ vẫn không bỏ các Con ;
nhưng Cháu có biết tại sau Chú còn mạnh khỏe đáng lý chưa đến độ vào đây; thế
mà chú lại ở đây! Chú cũng còn là con người biết đủ hỷ nộ aí ố lạc, 71 tuổi là
già nhưng Chú chưa mất trí còn tự mình chăm sóc được nhưng Chú bị tai biến mạch
máu; Tim ngừng đập nên xe cứu thương đưa vào bệnh viện. Từ bệnh viện có thể đưa
trực tiếp người già vào viện dưỡng lão ít có xét hồ sơ hay phỏng vấn phiền toái
coi thực sự gìa lú lẫn hay chưa như trường hợp ở nhà muốn gởi vào Viện Dưỡng
lão.
Người già nào hay nói ra người trẻ
cũng lắm khi quên tắt lửa lò bếp hay quên chìa khóa hay quên bóp; nhưng già mà
bị tố là có lắm cái quên như thế thì bị kết tội là “lú lẫn.” Chú bị đưa thẳng
vào Viện Dưỡng lão trong trường hợp nầy cho dễ hơn nếu sau nầy chú về nhà thì
khó có được sự dễ dàng để vào đây nên các con của chú tố chú lú lẫn để bỏ luôn
chú vào đây một cách dễ dàng sớm hơn dự định của Chú.
Có con nhưng chúng bận rộn đi làm
chúng có đời sống riêng nên không chăm sóc cho cha mẹ già được. Cháu thấy lý do
nầy hợp lý chứ?
Nghe ông hỏi, tôi không biết trả lời
ra sao. Ông tiếp tục châm thuốc, tiếp tục nói, vẫn với giọng tỉnh queo:
- Tuổi trẻ chú bận đời lính lại sau
75 thì cơ cực lầm than dễ gì đủ ăn no lòng; sao chú khờ dại không bỏ con mà
chạy lấy thân để vui cuộc đời Việt Kiều đôc thân. Tại sao phải thí mạng vượt
biên rồi còn bảo lãnh con, nuôi con cho nên người để rồi các con cũng có thời
tuổi trẻ bận như mình. Chúng bỏ mình nhưng ngày xưa mình lại không biết bỏ
chúng. Cháu biết tại sao không? Là tại mình ngu.
Ông ta cười lớn nhưng sao cái cười
quá chua chát:
- Cháu về bỏ hết, quên hết đi cái
đời mồ côi của cháu đi mà vui sống. Vì cháu nên người ta mới lập “Viện Mồ
Côi.” Và cũng vì có chú nên người ta mới lập “Viện Dưỡng lão.”
Lời an ủi của người từng có ý định
làm cha nuôi của tôi làm tôi thấy mềm lòng. Nhìn ông, người cha bị con cái
thành đạt bỏ vô viện dưỡng lão, tôi thật cũng muốn nói điều gì đó an ủi ông,
nhưng không biết phải nói ra sao...
Trần Thiện
Phi Hùng
